کد مطلب:237034 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:4726

فضیلت زیارت حضرت رضا
بدان كه چون این رساله درباره ی بیان زیارت حضرت رضا علیه آلاف التحیة و الثناء می باشد لذا اول به ذكر احادیث در فضیلت زیارت آن حضرت، سپس به بیان زیارت های وارده ی آن حضرت می پردازیم:

اما بیان احادیث در فضیلت زیارت آن حضرت:

پس ذكر می كنیم آنچه را كه محدث قمی آن معتمد نزد علمای عصر (رضوان الله علیه) در مفاتیح الجنان ذكر فرموده اند:

اول: از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) منقول است كه فرمود: زود باشد كه پاره ای از تن من در زمین خراسان مدفون گردد، و هیچ مؤمنی زیارت نكند او را مگر آن كه حق تعالی بهشت را از برای او واجب گرداند و بدنش را بر آتش جهنم حرام گرداند.

و در حدیث معتبر دیگر فرمود كه: پاره ای از بدن من در خراسان مدفون خواهد شد هر غمناكی كه او را زیارت كند البته خدا گناهانش را بیامرزد.

دوم: به سند معتبر منقول است كه حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) فرمودند كه: هر كه زیارت كند قبر فرزندم علی را او را نزد



[ صفحه 54]



خدای تعالی ثواب هفتاد حج مقبول بوده باشد. راوی تعجب كرد و گفت: هفتاد حج مقبول؟!. حضرت فرمود: بلی هفتاد هزار حج. گفت: هفتاد هزار حج؟!. فرمود كه: چه بسیار حجی باشد كه مقبول نباشد هر كه آن حضرت را زیارت كند نیا یك شب نزد آن حضرت بماند چنان باشد كه خدا را در عرش زیارت كرده باشد. گفت: خدا را در عرش زیارت كرده باشد؟!. فرمود: بلی چون روز قیامت می شود بر عرش الهی چهار كس از پیشنیان و چهار كس از پسینیان خواهند بود، اما پیشنیان پس نوح و ابراهیم و موسی و عیسی (علیهم السلامند)، و اما پسینیان پس محمد و علی و حسن و حسین (علیهم السلامند)، پس ریسمانی در پای عرش می كشند، پس زیارت كنندگان قبور ائمه با ما می نشینند، و به درستی كه درجه ی زیارت كنندگان فرزندم علی از همه بلندتر و عطایشان از همه بیشتر خواهد بود.

سوم: از حضرت امام رضا (علیه السلام) روایت است كه فرمود: در خراسان بقعه ای است كه زمانی بر آن خواهد آمد كه محل رفت و آمد ملائكه خواهد بود، و پیوسته فوجی از ملائكه از آسمان فرود خواهند آمد و فوجی بالا خواهد رفت كه آن در زمین طوس است و آن والله باغی است از باغ های بهشت هر كه مرا در آن بقعه زیارت كند چنان است كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را زیارت كرده است و حق تعالی بنویسد برای او ثواب هزار حج پسندیده و هزار عمره مقبوله، و من و پدرانم در روز قیامت شفیع او باشیم.

چهارم: به چندین سند صحیح از ابن ابی نصر منقول است كه



[ صفحه 55]



گفت: خواندم نامه ی امام رضا (علیه السلام) را كه نوشته بود به شیعیان من برسانید كه زیارت من نزد خدا برابر است با هزار حج، پس من این حدیث را به خدمت امام محمد تقی (علیه السلام) عرض كردم، فرمود: بلی والله هزار حج است از برای كسی كه آن حضرت را زیارت كند و حق او را شناسد.

پنجم: به دو سند معتبر منقول است كه حضرت امام رضا (علیه السلام) فرمود: كه هر كه مرا زیارت كند با این دوری قبر من بیایم به نزد او در سه موطن: روز قیامت تا او را خلاصی بخشم از اهوال آن در وقتی كه نامه ی نیكوكاران در دست راست ایشان و نامه های بدكاران در دست چپ ایشان پرواز كند، و نزد صراط، و نزد ترازوی اعمال.

ششم: در حدیث معتبر دیگر فرمود گه: زود باشد كه كشته شوم به زهر با ظلم و ستم و مدفون شوم در پهلوی هارون الرشید و خدا تربت مرا محل تردد شیعیان و دوستان من بگرداند، پس هر كه مرا در این غربت زیارت كند واجب شود كه من او را زیارت كنم در روز قیامت و سوگند به خدائی كه محمد را گرامی داشته و به پیغمبری برگزیده است بر جمیع خلائق هر كه از شما شیعیان نزد قبر من دو ركعت نماز كند البته آمرزش گناهان را از خداوند عالمیان در روز قیامت مستحق شود و به حق آن خداوندی كه بعد از محمد (صلی الله علیه و آله) ما را گرامی داشته به امامت و مخصوص گردانیده است به وصیت آن حضرت كه زیارت كنندگان قبر من در روز قیامت از هر گروهی گرامی ترند، و هر مؤمنی كه مرا زیارت كند پس روی او قطره ای از باران برسد، حق



[ صفحه 56]



تعالی جسد او را بر آتش جهنم حرام گرداند.

هفتم: به سند معتبر منقول است كه محمد بن سلیمان از امام محمد تقی (علیه السلام) پرسید كه شخصی حج واجب خود را به عنوان حج تمتع انجام داده پس به مدینه رفت و حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) را زیارت كرد و به نجف رفت و پدرت أمیرالمؤمنین (علیه السلام) را زیارت و حق او را می شناخت و می دانست كه او حجت خدا بر خلق است و او درگاه معرفت خدا است كه از آن در باید داخل شد، سپس به كربلا رفت و حضرت امام حسین (علیه السلام) را زیارت كر و سرانجام به بغداد رفت و حضرت امام موسی كاظم (علیه السلام) را زیارت كرد و به شهر خود برگشت در این وقت آن قدر خداوند به او مال و روزی كرد كه می تواند به حج برود برای این مرد كه حج واجب خود را ادا كرده كدام بهتر است كه باز حج كند یا برود به خراسان و پدرت امام رضا (علیه السلام) را زیارت كند؟. فرمود: بلكه برود بر پدرم سلام كند افضل است و باید كه در ماه رجب باشد و در این زمان زیارت مكنید كه بر ما و شما از جانب خلیفه خوف و ترس مجازات است.

هشتم: شیخ صدوق (ره) در كتاب من لا یحضره الفقیه از حضرت امام محمد تقی (علیه السلام) روایت كرده كه فرمود: در میان دو كوه در طوس قطعه ای از زمین است از بهشت كه هر كه در آن داخل شود در روز قیامت از آتش ایمن خواهد بود.

نهم: و نیز آن حضرت روایت كرده كه فرمود: من از جانب حق تعالی بهشت را ضامنم از برای هر كه زیارت كند قبر پدرم را به طوس



[ صفحه 57]



در حالی كه به حق آن حضرت عارف باشد.

دهم: شیخ صدوق (ره) در عیون اخبار الرضا روایت كرده كه مردی از صالحین حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) را در خواب دید به خدمت آن حضرت عرض كرد: یا رسول الله كدام یك از فرزندان تو را زیارت كنم؟ فرمودند: بعضی از فرزندان من زهر خورده و بعضی كشته شده به نزد من آمدند، گفتم كدام یك از ایشان را زیارت كنم با پراكندگی مشاهدشان؟. فرمود: آن كسی را كه قبر او به تو نزدیكتر است و او مدفون است به زمین غربت، گفتم: یا رسول الله از این فرمایش رضا را قصد كردید؟. فرمود: بگو صلی الله علیه، بگو صلی الله علیه، بگو صلی الله علیه، سه مرتبه كلام را فرمود.

بدان كه محدث قمی گوید كه در وسائل و مستدرك ابوابی در استحباب و تبرك به مشهد امام رضا (علیه السلام) و مشاهد ائمه (علیهم السلام) و همچنین استحباب اختیار زیارت امام رضا (علیه السلام) بر زیارت امام حسین (علیه السلام) و بر زیارت هر یك از ائمه (علیهم السلام) و بر حج مندوب و عمره ی مندوبه ذكر شده است. باری، اگر كسی تفصیل این مطالب بخواهد به كتب مذكوره مراجعه نماید.

و بدان كه سزاوار است چند مطلب گفته شود:

اول: بدان كه زیارت آن حضرت در ایام و اوقات شریفه مختصه به آن حضرت فضیلت بسیار دارد خصوصا در ماه رجب و بیست و سوم ذی قعده و بیست و پنجم آن و ششم ماه رمضان چنانچه بزرگان فرموده اند، و همچنین در هر روزی كه به مناسبتی به آن حضرت اختصاص دارد.



[ صفحه 58]



دوم: به سند معتبر از حضرت امام علی النقی (علیه السلام) منقول است هر كه را به سوی خدا حاجتی باشد پس جدم حضرت رضا (علیه السلام) را در شهر طوس زیارت كند و در حالی كه غسل كرده است و نزد سر آن حضرت دو ركعت نماز كند و در قنوت نماز حاجت خود را. بطلبد البته مستجاب می شود مگر این كه برای گناهی یا قطع رحمی سؤال كرده باشد. بدان كه موضع قبر آن حضرت بقعه ای است از بقعه های بهشت و هیچ مؤمنی او را زیارت نكند مگر این كه خدای تعالی او را از آتش آزاد كرده داخل بهشت می گرداند.

سوم: از مرحوم مجلسی نقل شده از خط شیخ جلیل شیخ حسین بن عبدالصمد والد شیخ بهایی كه شیخ ابوالطیب حسین بن احمد فقیه رازی (ره) ذكر نموده كه هر كسی امام رضا (علیه السلام) یا هر یك از ائمه (علیهم السلام) را زیارت كند و نزد آن امام نماز جعفر را بجا آورد برای او نوشته شود به هر ركعتی هزار حج و هزار عمره و هزار بنده آزاد كردن و هزار مرتبه با پیغمبر مرسل به جهاد رفتن و به هر گامی كه برمی دارد برای ثواب صد حج و صد عمره و صد بنده آزاد كردن در راه خدا نوشته شود، و نیز صد حسنه و محو شود از او صد سیئه. انشاء الله در بیان نمازهای مستحبه كیفیت نماز حضرت جعفر طیار خواهد آمد.

چهارم: روایت شده از محول سجستانی كه چون مأمون حضرت امام رضا (علیه السلام) را از مدینه به خراسان طلب كرد حضرت به جهت وداع با قبر پیغمبر (صلی الله علیه و آله) داخل مسجد شد و مكرر



[ صفحه 59]



با قبر آن حضرت وداع می كرد و بیرون می آمد و بر می گشت و در هر دفعه صدای مباركش به گریه بلند بود، من نزدیك آن حضرت رفتم و سلام كردم جواب داد سپس او را به این سفر تحیت گفتم، فرمود: مرا زیارت كن از جوار جدم بیرون می شوم و در غربت می میرم و در پهلوی هارون دفن می شوم.

شیخ یوسف بن حاتم شامی در در النظیم فرموده كه: روایت كردند جماعتی از اصحاب امام رضا (علیه السلام) كه آن حضرت فرمود: زمانی كه خواستم از مدینه به سوی خراسان بیرون بیایم عیال خود را جمع كردم و امر كردم ایشان را كه بر من گریه كنند تا گریه ی ایشان را بشنوم و دوازده هزار دینار بین ایشان تقسیم كردم و گفتم كه من هرگز بر نمی گردم پس گرفتم ابوجعفر جواد را و به مسجد پیغمبر (صلی الله علیه و آله) بردم و دست او را بر كنار قبر گذاردم و او را به قبر چسباندم و حفظ او را به سبب رسول خدا خواستم و جمیع وكیلان و حشم خود را بشنیدن و اطاعت فرمایش او امر كردم و این كه مخالفت او را ننمایند و به ایشان فهمانیدم كه او قائم مقام من است.

و به نقل از سید عبدالكریم بن طاووس روایت كرده است زمانی كه مأمون حضرت امام رضا (علیه السلام) را از مدینه به خراسان طلبید حضرت از مدینه به سوی بصره حركت كرد و به كوفه نرفت و از بصره بر طریق كوفه به بغداد توجه فرمود و از آن جا به قم و داخل قم شد، اهل قم پیشواز آن حضرت آمدند و با هم در باب ضیافت آن حضرت مخاصمه می كردند و هر كدام میل داشتند آن بزرگورا بر او وارد شود،



[ صفحه 60]



حضرت فرمود كه: شتر من مأمور است هر كجا فرود آمد من آن جا وارد می شوم، پس آن شتر آمد تا در یك خانه خوابید و صاحب خانه در شب آن روز در خواب دیده بود كه حضرت امام رضا (علیه السلام) فردا میهمان او خواهد بود، پس چیزی نگذشت كه آن محل مقام رفیعی گشت و در زمان ما مدرسه ی معموره است.

شیخ صدوق به سند خود از اسحاق بن راهویه نقل كرده است گفت: چون امام رضا (علیه السلام) به نیشابور آمد و خواست از آن جا حركت نماید اصحاب حدیث خدمت آن حضرت جمع شدند و عرض كردند: یابن رسول الله از نزد ما می روی و حدیثی نمی فرمائی كه استفاده كنیم از شما؟ آن حضرت در عماری نشسته بود سر خود را بیرون نمود و فرمود: از پدرم موسی بن جعفر شنیدم فرمود: شنیدم از پدرم جعفر بن محمد فرمود: شنیدم از پدرم محمد بن علی فرمود: شنیدم از پدرم علی بن الحسین فرمود: شنیدم از پدرم حسین بن علی فرمود: شنیدم از پدم أمیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (علیهم السلام) فرمود: شنیدم از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: شنیدم از جبرئیل فرمود: شنیدم از خدای عزوجل كه می فرمود: «لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی»، چون شتر حضرت راه افتاد ما را صدا زد و فرمود: «بشروطها و أنا من شروطها» یعنی قبول شدن (لا اله الا الله) شروطی دارد و من از شروط آن هستم.

و نقل شده است از ابوالصلت كه چون امام رضا (علیه السلام) به ده سرخ رسید در وقتی كه به نزد مأمون می رفت گفتند: یابن رسول الله



[ صفحه 61]



ظهر شده است آیا نماز نمی كنید؟. پس فرود آمد و آب طلبید، گفتند: آب همراه نداریم، پس با دست مبارك خود زمین را كاوید آن قدر آب جوشید كه آن حضرت و هر كه با آن حضرت بود وضوء ساختند و اثرش تا امروز باقی است. و چون داخل سناباد شد پشت مبارك خود را به كوهی كه دیگ ها از آن می تراشند گذاشت و فرمود: خداوندا نفع ببخش به این كوه و بركت ده در هر چه ظروفی گذارند كه از این كوه می تراشند و فرمود كه از برای آن حضرت دیگ ها از سنگ تراشیدند و فرمود كه طعام آن حضرت را نپزند مگر در آن دیگ ها. پس از آن روز مردم دیگ ها و ظرف ها از آن تراشیدند و بركت یافتند.

و بدان كه چنانچه از علماء امامیه (رضوان الله تعالی علیهم) مانند مرحوم طبرسی در اعلام الوری، و شیخ حر عاملی در اثبات الهداة، و محدث قمی در مفاتیح الجنان نقل شده است آن قدر كرامات و معجزات از این روضه ی مقدسه ظاهر شده، و هم چنین در زمان ما تا به حال چندین معجزه به نحو تواتر بیان شده است كه احتیاج به نقل وقایع گذشته نیست. آری این مشهد مقدس به بركت آن حضرت (صلوات الله علیه و علی آبائه و ابنائه الطاهرین) مورد پناه خاص و عام است و ملجأ عموم شیعیان و دوستان أمیرالمؤمنین (علیه السلام) و جایگاه زیارت و عبادت و عرض نیاز بدرگاه پروردگار عالم و خواستن قضاء حوائج از آن رب جلیل و مایه ی افتخار شیعیان مخصوصا شیعیان ایران است.

امید است خدای تعالی در زیر سایه ی امام زمان ارواح العالمین



[ صفحه 62]



له الفداء عزت و شرف و احترام آن مشهد مقدس و هم چنین سایر مشاهد مشرفه را تا ظهور امام زمان (علیه السلام) مستدام بدارد به محمد و آله الطاهرین.

و ما كلام را به ذكر حدیثی از كامل الزیارات كه در خصوص زیارت حضرت رضا (علیه السلام) وارد شده كه برای هیچ امامی چنین فضیلتی نقل نشده ختم می كنیم:

حدیث نمود مرا، علی بن ابراهیم جعفری از حمدان دسوائی گفت: داخل شدم بر ابی جعفر ثانی (امام محمد تقی) علیه السلام و عرض كردم: چه ثواب است برای كسی كه زیارت كند پدرت را در طوس؟. فرمودند: كسی كه قبر پدرم را در طوس زیارت كند خداوند گناهان گذشته و آینده ی او را می آمرزد. حمدان گفت: بعد این ایوب بن نوح بن دراج را دیدم و گفتم: ای اباالحسین من از مولایم اباجعفر (علیه السلام) - شنیدم كه می فرمود: هر كه زیارت كند قبر پدرم را در طوس خدا گناهان گذشته و آینده او را می آمرزد. ایوب گفت: زیاده از این نقل كنم برای تو؟ گفتم: آری، فرمود: شنیدم از آن حضرت - یعنی اباجعفر امام محمد تقی (علیه السلام) - هنگامی كه قیامت شود برای او (زائر پدرم) منبری مقابل منبر رسول الله (صلی الله علیه و آله) برپا شود تا مردم از حساب فارغ شوند. و در حدیث دیگر است كه حمدان چون ایوب بن نوح را دید در حالی كه زیارت كرده بود گفت: آمده بودم در طلب آن منبر.



[ صفحه 63]